Cách Điều Chỉnh Súng Phun Sơn Để Có Lớp Sơn Mịn, Đẹp Như Chuyên Gia

Một cây súng phun sơn tốt trong tay người thợ lành nghề có thể tạo ra những bề mặt hoàn hảo. Nhưng một cây súng phun sơn tốt nhưng không được điều chỉnh đúng cách cũng chỉ tạo ra một bề mặt đầy lỗi, gây lãng phí sơn và tốn thời gian sửa chữa. Việc biết cách điều chỉnh súng phun sơn chính là ranh giới giữa một người thợ bình thường và một nghệ nhân thực thụ.

Với kinh nghiệm chuyên sâu của ASIA QATA sẽ hướng dẫn bạn chi tiết cách điều chỉnh súng phun sơn để có lớp sơn mịn, đẹp như chuyên gia, bài viết này đi sâu vào bí quyết làm chủ tia phun cho từng loại sơn khác nhau. Sau khi đọc xong, bạn sẽ tự tin biết cách điều chỉnh súng phun sơn để đạt được bề mặt hoàn hảo, tiết kiệm sơn và nâng cao tay nghề của mình lên một tầm cao mới.

Tại Sao Cách Điều Chỉnh Súng Phun Sơn Lại Quan Trọng?

Trong môi trường sản xuất chuyên nghiệp, một thao tác tưởng chừng đơn giản như cách điều chỉnh súng phun sơn lại có thể quyết định đến toàn bộ chất lượng và hiệu suất thi công. Súng phun sơn không chỉ là công cụ truyền sơn lên bề mặt, mà còn là “đầu ra cuối cùng” của cả một quy trình hoàn thiện. Vì vậy, cách điều chỉnh súng phun sơn đúng sẽ mang lại những lợi ích rõ ràng, có thể đo lường được bằng cả thời gian, chi phí và chất lượng sản phẩm.

Nâng cao chất lượng bề mặt

Cách điều chỉnh súng phun sơn chính xác giúp tia phun sơn ra đều, hạt sơn tơi mịn và bám chắc trên bề mặt. Nhờ đó, các lỗi phổ biến như “da cam”, “chảy sơn”, hoặc vùng sơn không đều màu được loại bỏ hoàn toàn. Bề mặt sau khi phun sẽ đạt độ căng mịn, bóng đều và chuyên nghiệp – điều mà các xưởng sản xuất luôn hướng tới, đặc biệt khi làm việc với sơn PU hoặc 2K có yêu cầu thẩm mỹ cao.

Tiết kiệm đáng kể chi phí vật tư

Một trong những nguyên nhân khiến chi phí sơn vượt định mức là hiện tượng overspray – tức lượng sơn bay ra ngoài mà không bám vào vật thể. Khi súng được điều chỉnh tối ưu, lượng sơn được kiểm soát chính xác, tia phun tập trung và phủ đều mà không gây hao hụt. Theo thống kê trong ngành, việc chỉnh súng đúng kỹ thuật có thể giúp tiết kiệm từ 30–40% lượng sơn tiêu thụ, giảm chi phí đầu vào và tăng tính cạnh tranh cho xưởng sản xuất.

Gia tăng năng suất lao động và hiệu quả thi công

Khi các thông số của súng được cài đặt hợp lý, người thợ có thể phun nhanh hơn mà vẫn đảm bảo chất lượng lớp sơn. Quá trình làm việc trơn tru giúp giảm thời gian chờ, hạn chế việc phải sơn lại hoặc xử lý lỗi bề mặt. Điều này không chỉ giúp tối ưu tiến độ giao hàng mà còn nâng cao hiệu quả vận hành tổng thể của cả dây chuyền sản xuất.

>>> Nếu bạn chưa biết nhiều về Súng phun sơn, mời bạn tham khảo bài viết chi tiết về Súng phun sơn, từ cấu tạo đến ứng dụng và cách sử dụng <<<

Hiểu Rõ 3 Nút Chỉnh Quan Trọng Nhất Của Súng Phun Sơn

 

Để làm chủ một công cụ, trước hết bạn phải hiểu rõ nó. Một cây súng phun sơn khí nén chuyên nghiệp luôn có 3 nút điều chỉnh cốt lõi.

 

Nút chỉnh lượng sơn (Paint Flow Control)

 

• Vị trí: Thường nằm ở phía sau đuôi súng, thẳng hàng với kim phun.
• Chức năng: Nút này giới hạn hành trình lùi lại của kim phun khi bạn bóp cò. Vặn ra (ngược chiều kim đồng hồ) cho phép kim lùi sâu hơn, lượng sơn ra nhiều hơn. Vặn vào (cùng chiều kim đồng hồ) sẽ hạn chế kim lùi, lượng sơn ra ít hơn.

 

Nút chỉnh độ xòe (Fan Pattern Control)

 

• Vị trí: Thường nằm ở bên hông súng, phía trên.
• Chức năng: Nút này điều khiển lượng khí đi vào hai “tai” của nắp chụp khí. Vặn ra sẽ cho nhiều khí vào “tai”, tạo ra vệt sơn xòe rộng (hình quạt) để phun các mảng lớn. Vặn vào sẽ đóng đường khí này lại, tạo ra vệt sơn chụm (hình tròn) để phun các chi tiết nhỏ, góc cạnh.

Nút chỉnh hơi (Air Inlet Control)

 

• Vị trí: Nằm ở dưới chuôi súng, ngay gần đầu nối dây hơi.
• Chức năng: Điều chỉnh tổng lượng khí nén đi vào súng. Lượng khí này ảnh hưởng trực tiếp đến độ tơi mịn (sự xé tơi) của hạt sơn.

Cách Điều Chỉnh Súng Phun Sơn Chuẩn 4 Bước Từ Chuyên Gia

Để đạt được lớp sơn mịn, đều và căng bóng như mong muốn, cách điều chỉnh súng phun sơn đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định. Một cây súng được điều chỉnh chuẩn sẽ giúp bạn kiểm soát hoàn toàn tia phun, hạn chế lỗi da cam, chảy sơn và tiết kiệm đáng kể lượng sơn sử dụng. Dưới đây là quy trình 4 bước tiêu chuẩn được các chuyên gia sơn gỗ khuyến nghị, đảm bảo bạn có thể tự tin thực hiện ngay cả trong môi trường sản xuất chuyên nghiệp.

Bước 1: Cài đặt áp lực hơi tại máy nén khí

Trước khi tiến hành bất kỳ thao tác điều chỉnh nào trên súng, điều đầu tiên cần làm là kiểm tra nguồn cấp hơi. Áp lực hơi là “trái tim” của quá trình phun, quyết định đến độ tơi, độ mịn và khả năng bám dính của sơn lên bề mặt.
Với các dòng súng phun sơn PU hoặc 2K trong ngành gỗ, mức áp suất lý tưởng thường nằm trong khoảng 2.5 – 3.5 bar (kg/cm²). Nếu áp suất quá thấp, tia sơn sẽ ra không đều, hạt sơn to và dễ tạo vệt. Ngược lại, áp lực quá cao sẽ khiến lượng sơn bay ra ngoài nhiều, gây hao hụt và làm bề mặt bị khô nhanh, dễ xuất hiện hiện tượng “da cam”.

Việc đảm bảo máy nén khí ổn định và có bộ lọc tách nước – tách dầu cũng rất quan trọng. Hơi ẩm hoặc dầu lẫn trong khí nén có thể làm hỏng kết cấu màng sơn, gây ra các khuyết tật nhỏ mà mắt thường khó nhận thấy.

Bước 2: Kiểm tra tia phun trên bìa carton 

Một trong những lỗi phổ biến nhất của thợ mới là phun thử trực tiếp lên sản phẩm thật. Điều này tiềm ẩn rủi ro cao vì chỉ cần một thao tác sai, lớp sơn đầu tiên có thể hỏng hoàn toàn. Thay vào đó, hãy sử dụng một tấm bìa carton hoặc miếng gỗ thử để kiểm tra trước khi sơn thật.

Ở bước này, bạn nên bóp cò liên tục để quan sát hình dạng tia phun:

• Nếu tia phun bị lệch, một bên đậm một bên nhạt, có thể một lỗ khí ở nắp chụp đã bị tắc.

• Nếu tia phun quá chụm, cần mở rộng nút điều chỉnh độ xòe.

• Nếu sơn phun ra thành giọt, hãy kiểm tra lại áp lực hơi hoặc độ đặc của sơn.

Bước thử này giống như “chẩn đoán ban đầu”, giúp bạn tinh chỉnh các thông số trước khi đi vào phun thật – một thao tác nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn.

Bước 3: Tinh chỉnh độ xòe và lượng sơn

Sau khi đã có tia phun ổn định, đây là giai đoạn để “tuning” lại súng phun sơn sao cho đạt hiệu quả cao nhất.
Trước tiên, chỉnh độ xòe: mở nút điều chỉnh độ xòe để đạt được dải phun phù hợp với loại bề mặt. Với bề mặt rộng như cánh tủ hoặc ván gỗ lớn, nên để tia phun xòe rộng (hình quạt) để phủ đều hơn. Ngược lại, với các chi tiết nhỏ hoặc góc hẹp, nên giảm độ xòe để tránh lãng phí sơn.

Tiếp theo, chỉnh lượng sơn: xoay nút điều chỉnh lượng sơn ở phía sau đuôi súng. Mục tiêu là đạt được lượng sơn ra đều khắp vệt phun — không quá đậm ở giữa, không mờ ở hai bên. Hãy nhớ rằng lớp sơn đầu tiên nên mỏng, gọi là lớp bám (tack coat), để tạo độ dính cho các lớp tiếp theo.

Bước 4: Tinh chỉnh lượng hơi để tối ưu độ mịn

Khi đã hoàn thiện bước chỉnh tia và lượng sơn, công đoạn cuối cùng là điều chỉnh lượng hơi — yếu tố then chốt để kiểm soát độ mịn của bề mặt.
Nếu thấy hạt sơn phun ra to, nặng và bề mặt trông như mưa phùn, nghĩa là lượng hơi đang quá yếu. Khi đó, hãy tăng nhẹ áp lực hơi để sơn được xé tơi tốt hơn. Ngược lại, nếu bạn thấy có nhiều bụi sơn bay ra ngoài, gây hao hụt và khô nhanh trên không khí, cần giảm nhẹ lượng hơi để kiểm soát lại luồng phun.

Đây là bước cần sự quan sát tinh tế và kinh nghiệm, vì chỉ cần một sự thay đổi nhỏ trong áp suất hoặc độ mở của van cũng có thể ảnh hưởng đến toàn bộ chất lượng lớp sơn.

Chẩn Đoán & Khắc Phục Các Lỗi Phun Phổ Biến

 

Nhìn vào vệt sơn trên tấm bìa carton, bạn có thể chẩn đoán chính xác “bệnh” của cây súng.

Hình dạng tia phun lỗi (kèm hình minh họa)	“Bệnh” gì?	Nguyên nhân	Cách khắc phục
Tia phun bị lệch một bên	Lopsided Fan	Tắc một trong các lỗ khí ở “tai” nắp chụp.	Tháo nắp chụp, dùng bộ vệ sinh chuyên dụng thông sạch các lỗ khí.
Tia phun quá ướt ở hai đầu, mỏng ở giữa	Center-Light Fan	Áp lực hơi quá cao hoặc sơn pha quá loãng.	Giảm áp lực hơi tại máy nén khí, kiểm tra lại độ nhớt của sơn.
Sơn ra quá nhiều hạt to (như mưa phùn)	Sputtering/Spitting	Áp lực hơi quá yếu, sơn quá đặc, hoặc súng bị bẩn/tắc nghẽn.	Tăng áp lực hơi, pha loãng sơn đúng tỷ lệ, vệ sinh lại súng.

>>> Có thể bạn cũng quan tâm: Hướng dẫn cách sửa súng phun sơn bị tắc, không ra sơn tại nhà <<<

Điều Chỉnh Theo Loại Béc Phun

Việc lựa chọn đúng béc phun tương ứng với loại sơn giúp tia sơn ổn định, hạn chế tình trạng tắc hoặc bắn giọt.

Bảo Dưỡng Sau Khi Sử Dụng

• Vệ sinh ngay: Tháo bộ kim – béc – nắp chụp, ngâm trong dung môi khoảng 15 phút, sau đó dùng kim vệ sinh làm sạch các lỗ nhỏ.

• Bôi trơn: Dùng dầu bôi trơn chuyên dụng cho các bộ phận cơ khí, tránh để dầu dính vào đường dẫn sơn.

• Bảo quản: Đặt nơi khô ráo, thoáng mát, không để sơn còn sót lại trong bình chứa.

Cách Điều Chỉnh Súng Phun Sơn Nâng Cao Cho Từng Loại Sơn (Sơn Lót, Màu, Bóng)

Trong quá trình thi công sơn gỗ chuyên nghiệp, mỗi lớp sơn – từ sơn lót, sơn màu cho đến sơn bóng – đều đảm nhận một vai trò riêng biệt. Vì vậy, cách điều chỉnh súng phun sơn phù hợp cho từng giai đoạn là điều bắt buộc nếu muốn đạt được kết quả hoàn hảo. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách tinh chỉnh súng cho từng loại sơn để đảm bảo bề mặt gỗ luôn mịn, đều màu và đạt độ bóng cao nhất.

Cách Điều Chỉnh Súng Phun Sơn Khi Phun Sơn Lót

Lớp sơn lót là nền tảng quan trọng giúp che phủ khuyết điểm, lấp đầy tom gỗ và tạo độ bám cho các lớp sơn tiếp theo. Do mục tiêu của lớp này là phủ nhanh và đồng đều, kỹ thuật phun cần ưu tiên tốc độ và độ phủ, thay vì sự mịn bóng tuyệt đối.

Khi điều chỉnh súng, nên mở lượng sơn ra nhiều hơn một chút để tăng độ phủ bề mặt. Độ xòe của tia phun nên để ở mức trung bình – không quá rộng để tránh hao sơn, nhưng cũng không quá hẹp khiến lớp sơn dày cục bộ.Áp lực hơi ở mức 2.5 – 3 bar là lý tưởng cho sơn lót PU hoặc NC. Ở giai đoạn này, độ tơi mịn của sơn không cần quá cao, vì lớp phủ sau sẽ xử lý phần thẩm mỹ. Tuy nhiên, vẫn cần giữ tay di chuyển đều để tránh tình trạng chỗ dày, chỗ mỏng – yếu tố có thể khiến lớp sơn màu sau đó bị loang lổ.

Cách Điều Chỉnh Súng Phun Sơn Khi Phun Sơn Màu

Đối với sơn màu, đây là lớp định hình tính thẩm mỹ và đồng nhất màu sắc cho toàn bộ sản phẩm. Mục tiêu chính là tạo một lớp màu đều, mịn, không chảy và không loang.

Ở bước này, súng phun cần được điều chỉnh cân bằng giữa lượng sơn và độ xòe. Nếu mở lượng sơn quá lớn, lớp màu sẽ dễ chảy; nếu để tia phun quá hẹp, màu sẽ không đều, dễ thấy vết đè. Do đó, nên thiết lập tia phun ở mức xòe trung bình – rộng (fan pattern khoảng 70–80%) và điều chỉnh lượng sơn ra vừa phải.
Áp lực hơi nên giữ ở khoảng 2.8 – 3.2 bar, giúp tia phun tơi đều, bám chắc và hòa quyện các lớp màu với nhau. Khi phun, hãy đảm bảo tia phun vuông góc với bề mặt và di chuyển đều tay từ trên xuống dưới, mỗi đường phun gối lên nhau khoảng 50% để tạo màu đồng nhất.

Một mẹo nhỏ: Nên phun 2 lớp mỏng thay vì 1 lớp dày. Lớp đầu tiên giúp tạo nền và lớp thứ hai hoàn thiện màu sắc, tránh hiện tượng chảy sơn hoặc bị đọng hạt.

Cách Điều Chỉnh Súng Phun Sơn Khi Phun Sơn Bóng

Lớp sơn bóng là “bước cuối cùng” quyết định vẻ ngoài của sản phẩm. Đây cũng là giai đoạn đòi hỏi kỹ thuật cao nhất vì chỉ cần một sai sót nhỏ, bề mặt sẽ dễ xuất hiện lỗi da cam, bọt khí hoặc vệt gợn.

Để có lớp sơn bóng hoàn hảo, ưu tiên hàng đầu là độ tơi mịn của hạt sơn. Hãy tăng nhẹ lượng hơi so với khi phun sơn màu (khoảng 3.0 – 3.5 bar) để hạt sơn được xé tơi tốt nhất. Lượng sơn chỉ nên để mức trung bình, tránh phun quá dày khiến sơn chảy và lâu khô.
Độ xòe của tia phun nên mở rộng để tạo bề mặt phun đều và mịn. Khi thao tác, cần giữ khoảng cách 15–20cm giữa súng và bề mặt gỗ, di chuyển tay đều, tốc độ ổn định. Nếu phun quá gần, sơn dễ chảy; quá xa, bề mặt sẽ bị khô và sần.

Ngoài ra, để đạt hiệu ứng “căng bóng như gương”, có thể áp dụng kỹ thuật phun hai lớp ướt:

• Lớp đầu tiên là lớp “bám dính” (tack coat), phun nhẹ để tạo liên kết.

• Sau 5–10 phút, phun lớp thứ hai đậm và đều hơn. Khi hạt sơn còn ướt, chúng sẽ tự hòa tan vào nhau, tạo thành bề mặt phẳng, bóng và không để lại vết chồng lớp.

Lựa Chọn Súng Phun Sơn ASIA QATA

 

Để việc điều chỉnh sùng phun sơn trở nên dễ dàng và chính xác, chất lượng của cây súng là yếu tố nền tảng. Một cây súng giá rẻ với các chi tiết được gia công kém chính xác sẽ không bao giờ cho phép bạn tinh chỉnh tia phun một cách hoàn hảo.

Các dòng súng phun sơn của ASIA QATA được thiết kế với sự thấu hiểu sâu sắc nhu cầu của người thợ. Với các nút vặn được gia công chính xác, bộ kim-béc làm từ vật liệu cao cấp chống ăn mòn và thiết kế thông minh dễ vệ sinh, súng phun sơn ASIA QATA đảm bảo độ bền cao và khả năng điều chỉnh tia phun ổn định, giúp bạn tự tin tạo ra những sản phẩm hoàn hảo nhất.