Đây là bài viết hướng dẫn toàn diện và chi tiết nhất về cách sửa súng phun sơn, được đúc kết từ kinh nghiệm của các chuyên gia, sẽ giúp bạn từ người mới bắt đầu đến thợ sơn chuyên nghiệp có thể tự tin “bắt bệnh” và sửa chữa thiết bị của mình. Chúng ta sẽ cùng nhau đi từ việc xác định 5 nguyên nhân cốt lõi, thực hiện quy trình sửa chữa từng bước, tìm hiểu cách khắc phục các lỗi liên quan cho đến việc nắm vững bí quyết bảo dưỡng để ngăn ngừa sự cố tái diễn.
Các lỗi phổ biến và cách sửa súng phun sơn
Dành cho những ai cần giải pháp ngay lập tức, đây là bảng tóm tắt các sự cố và cách sửa súng phun sơn nhanh. Hãy đối chiếu với tình trạng súng phun sơn của bạn để có hướng khắc phục tức thời.
| Triệu chứng (Vấn đề) | Nguyên nhân khả năng cao nhất | Cách sửa súng phun sơn nhanh |
| Sơn không ra hoặc ra rất yếu | Tắc lỗ thông hơi trên nắp cốc đựng sơn. | Tháo nắp cốc và dùng kim nhỏ thông sạch lỗ thông hơi. |
| Súng bị giật, có bọt khí trong cốc | Đầu béc và thân súng không khít, bị hở ren. | Dùng cờ lê siết chặt lại đầu béc vào thân súng. |
| Sơn tự chảy ở đầu kim khi chưa bóp cò | Cặn sơn bám ở đầu kim khiến kim không đóng khít. | Tháo nắp chụp, vệ sinh kỹ đầu kim và bên trong béc phun. |
| Tia sơn (vạt sơn) bị lệch sang một bên | Tắc một trong hai lỗ khí ở “tai” nắp chụp. | Tháo nắp chụp, dùng dụng cụ chuyên dụng thông sạch lỗ khí bị tắc. |
>>> Tham khảo thêm: Bài viết chi tiết về Súng phun sơn, cấu tạo, cách chọn và ứng dụng <<<
5 Nguyên nhân chính khiến súng phun sơn bị tắc, không ra sơn
Để sửa chữa triệt để, việc đầu tiên là phải chẩn đoán đúng “bệnh”. Hầu hết các trường hợp súng phun sơn bị tắc đều xuất phát từ một trong năm nguyên nhân cốt lõi dưới đây.
Nguyên nhân 1: Tắc nghẽn do cặn sơn khô và vệ sinh kém
Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Sau mỗi lần sử dụng, nếu không được vệ sinh kỹ lưỡng, lượng sơn còn sót lại sẽ khô cứng và đóng cặn bên trong các chi tiết có kích thước rất nhỏ như lỗ kim béc, các đường dẫn khí trên nắp chụp và đường dẫn sơn trong thân súng. Theo thời gian, những cặn sơn này tích tụ lại, tạo thành một “nút chặn” ngăn không cho sơn đi qua.
Vệ sinh súng thường xuyên để không bị lỗi tắc, không ra sơn
Nguyên nhân 2: Kỹ thuật pha sơn sai (quá đặc, có dị vật)
Chất lượng sơn và kỹ thuật pha chế ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của súng.
- Sơn quá đặc: Mỗi loại súng phun sơn được thiết kế để hoạt động hiệu quả với một độ nhớt (độ đặc/loãng) nhất định. Nếu bạn pha sơn quá đặc, áp suất khí nén sẽ không đủ mạnh để “xé tơi” và đẩy sơn ra khỏi đầu béc, dẫn đến tắc nghẽn.
- Sơn có dị vật: Bụi bẩn, cặn sơn cũ hoặc các tạp chất khác lẫn vào trong quá trình pha sơn có thể dễ dàng làm bít các lỗ phun siêu nhỏ của súng.
Pha sơn đúng chuẩn tỷ lệ để súng không bị lỗi
Nguyên nhân 3: Áp suất khí nén không đủ hoặc không ổn định
Súng phun sơn hoạt động dựa trên nguyên lý dùng khí nén áp suất cao để đẩy và làm tơi sơn. Nếu áp suất từ máy nén khí cung cấp cho súng quá yếu hoặc không ổn định, nó sẽ không tạo đủ lực để đẩy dòng sơn đi qua đầu béc một cách trơn tru, đặc biệt là với các loại sơn có độ nhớt cao.
Áp suất khí nén không đủ
Nguyên nhân 4: Linh kiện bị hỏng hoặc hao mòn (kim béc, zoăng)
Sau một thời gian dài sử dụng, các linh kiện có thể bị hao mòn. Kim béc có thể bị cong, vênh do va đập hoặc bị mài mòn làm thay đổi kích thước lỗ phun. Ngoài ra, zoăng chặn sơn (bộ phận ngăn sơn chảy ngược) có thể bị chai cứng do tiếp xúc với dung môi, mất khả năng làm kín và gián tiếp gây ra các sự cố vận hành.
Linh kiện của súng bị hao mòn gây lỗi
Nguyên nhân 5: Tắc lỗ thông hơi trên cốc đựng sơn
Đây là một lỗi kỹ thuật ít người để ý nhưng lại rất phổ biến. Trên nắp của mỗi cốc đựng sơn đều có một lỗ nhỏ để không khí đi vào, chiếm chỗ của lượng sơn được phun ra. Nếu lỗ thông hơi này bị cặn sơn bít kín, bên trong cốc sẽ tạo ra một môi trường chân không, ngăn không cho sơn chảy xuống thân súng, dẫn đến hiện tượng súng không ra sơn dù mọi bộ phận khác đều sạch sẽ.
Tắc lỗ thông hơi trên cốc đựng sơn
Hướng dẫn chi tiết cách sửa súng phun sơn bị tắc
Hãy làm theo chính xác các bước dưới đây để đảm bảo quy trình cách sửa súng phun sơn an toàn, hiệu quả và không làm hỏng các linh kiện của súng.
Dụng cụ cần thiết trước khi bắt đầu
Trước khi tháo lắp, hãy đảm bảo bạn đã có đầy đủ các dụng cụ sau:
- Dung môi vệ sinh phù hợp: Dùng Thinner, Acetone hoặc xăng thơm cho sơn gốc dầu, PU; dùng nước ấm cho sơn gốc nước.
- Bộ dụng cụ vệ sinh chuyên dụng: Bao gồm các loại bàn chải, que thông với nhiều kích thước khác nhau (thường đi kèm khi mua súng).
- Cờ lê: Kích thước phù hợp để tháo đầu béc.
- Khăn mềm, sạch: Dùng để lau các chi tiết.
- Găng tay và kính bảo hộ: Để bảo vệ bạn khỏi dung môi và hóa chất.
Sản phẩm súng phun sơn bình trên
Bước 1: Kiểm tra và thông tắc béc phun, nắp chụp
Đây là khu vực dễ bị tắc nhất.
- Dùng cờ lê tháo nắp chụp (air cap) ra khỏi thân súng.
- Tiếp tục tháo đầu béc (nozzle)
- Ngâm cả nắp chụp và đầu béc vào dung môi khoảng 15-30 phút để làm mềm cặn sơn.
- Dùng bàn chải và que thông chuyên dụng để làm sạch kỹ lưỡng tất cả các lỗ nhỏ trên nắp chụp và lỗ phun của đầu béc. Lưu ý: Tuyệt đối không dùng các vật kim loại cứng, sắc nhọn để chọc vào các lỗ phun vì có thể làm biến dạng, gây hỏng vĩnh viễn.
Vệ sinh đầu kim, béc phun sơn
Bước 2: Vệ sinh đường dẫn sơn và bộ lọc
- Đổ hết sơn thừa và đổ một lượng dung môi sạch vào cốc đựng sơn.
- Lắp lại súng (chưa cần siết quá chặt), lắc nhẹ và bóp cò để phun dung môi ra ngoài, giúp súc rửa sạch đường dẫn sơn bên trong.
- Kiểm tra bộ lọc sơn (thường nằm ở đáy ống hút trong cốc hoặc ở khớp nối thân súng). Nếu bộ lọc bị bẩn, hãy tháo ra và vệ sinh sạch sẽ.
Vệ sinh đường dẫn sơn và bộ lọc
Bước 3: Kiểm tra và điều chỉnh áp suất khí nén
Kiểm tra đồng hồ trên máy nén khí. Đảm bảo áp suất được cài đặt phù hợp với khuyến nghị của nhà sản xuất súng phun sơn và loại sơn bạn đang dùng (thường khoảng 2.0 – 2.5 bar cho các súng thông thường). Nếu áp suất quá thấp, hãy điều chỉnh lại.
Kiểm tra và điều chỉnh áp suất phù hợp
Bước 4: Lắp ráp lại và phun thử với dung môi/nước
Sau khi tất cả các bộ phận đã được làm sạch và lau khô, hãy lắp ráp lại theo đúng thứ tự. Siết các chi tiết với lực vừa đủ để đảm bảo độ khít, tránh làm lờn ren.
Quan trọng: Trước khi đổ sơn vào, hãy đổ dung môi hoặc nước sạch vào cốc và phun thử. Việc này giúp bạn kiểm tra xem súng đã hoạt động trơn tru chưa và đẩy hết cặn bẩn còn sót lại ra ngoài.
Lắp súng lại theo cấu tạo của bình phun sơn
Cách sửa súng phun sơn với 5 lỗi thường gặp khác
Sau khi xử lý được lỗi tắc sơn, bạn cũng có thể gặp phải một số vấn đề phổ biến khác. Dưới đây là cách chẩn đoán và khắc phục triệt để.
Lỗi 1: Cách sửa súng phun sơn bị giật, sủi bọt trong cốc
- Nguyên nhân: Do đầu béc và thân súng không được siết chặt, tạo ra khe hở. Khi bóp cò, khí nén sẽ bị đẩy ngược qua khe hở này, trào vào đường dẫn sơn và sủi bọt lên cốc, gây ra hiện tượng giật.
- Cách khắc phục: Dùng cờ lê siết chặt đầu béc vào thân súng. Đối với các loại súng cũ hoặc hàng nhái có chất lượng ren kém, nếu siết chặt vẫn không hết, bạn có thể quấn một lớp băng tan (cao su non) quanh chân ren trước khi vặn vào.
Súng phun sơn bị nổi bọt trong bình
Lỗi 2: Cách sửa súng phun sơn bị chảy, rò rỉ ở đầu kim (khi không bóp cò)
- Nguyên nhân:
- Cặn sơn bám trên đầu kim hoặc bên trong béc, khiến kim không thể đóng khít.
- Lò xo đẩy kim bị yếu sau thời gian dài sử dụng, không đủ lực đẩy kim về vị trí đóng.
- Đầu béc bị méo, biến dạng do va đập mạnh.
- Cách khắc phục: Vệ sinh kỹ đầu kim béc. Nếu không hết, hãy kiểm tra và thay thế lò xo hoặc cả bộ kim béc mới.
Sơn bị chảy ở đầu béc phun
Lỗi 3: Vạt sơn (tia sơn) bị lệch sang một bên
- Nguyên nhân: Nắp chụp có hai lỗ khí nhỏ đối xứng ở hai bên “tai” để định hình vạt sơn. Nếu một trong hai lỗ này bị cặn sơn làm tắc, luồng khí đẩy ra sẽ không đều, khiến vạt sơn bị lệch về phía bên bị tắc.
- Cách khắc phục: Tháo nắp chụp và dùng que thông chuyên dụng làm sạch kỹ cả hai lỗ khí ở hai bên tai.
Tia Súng phun sơn bị lệch sang 1 bên
Lỗi 4: Cách sửa súng phun sơn không điều chỉnh được độ chụm xòe
- Nguyên nhân:
- Chỉ chụm, không xòe được: Cả hai lỗ khí ở hai bên tai nắp chụp đều bị tắc, khiến khí không thể tạo ra vạt sơn xòe.
- Chỉ xòe, không chụm được: Thường do vệ sinh không đúng cách làm biến dạng lòng trong của nắp chụp, khiến nó không còn khớp với đầu béc để tạo ra tia chụm.
- Cách khắc phục: Vệ sinh kỹ các lỗ khí. Nếu lòng nắp chụp đã bị biến dạng, bạn cần phải thay thế nắp chụp mới.
Điều chỉnh độ xòe của tia phun
Lỗi 5: Cách sửa súng phun sơn bị xì hơi ở cò hoặc khớp nối
- Nguyên nhân: Van hơi ở đuôi súng bị hỏng hoặc mòn sau thời gian dài sử dụng. Ngoài ra, khớp nối giữa dây hơi và đuôi súng có thể bị lỏng.
- Cách khắc phục: Kiểm tra và siết chặt lại khớp nối dây hơi. Nếu vẫn bị xì ở cò súng, bạn cần thay thế cụm van hơi mới.
Súng phun sơn bị xì hơi ở cò
Bí quyết phòng ngừa: Vệ sinh và bảo dưỡng súng phun sơn đúng cách
“Phòng bệnh hơn chữa bệnh”. Cách tốt nhất để không phải sửa chữa là bảo dưỡng đúng cách. Hãy biến những thao tác dưới đây thành thói quen để súng phun sơn của bạn luôn hoạt động bền bỉ.
Quy trình vệ sinh nhanh sau mỗi lần sử dụng
Đây là bước quan trọng nhất để ngăn ngừa 90% nguyên nhân gây tắc súng.
- Đổ hết sơn thừa ra khỏi cốc.
- Cho một lượng dung môi phù hợp vào cốc, lắc đều.
- Bóp cò để phun hết dung môi ra ngoài cho đến khi tia phun trong suốt, không còn màu sơn.
- Dùng khăn thấm dung môi lau sạch nắp chụp và bên ngoài thân súng.
Vệ sinh súng thường xuyên để không bị lỗi tắc, không ra sơn
Checklist bảo dưỡng định kỳ (hàng tuần, hàng tháng)
- Hàng tuần: Tháo kim phun, lau sạch và bôi một lớp mỡ chuyên dụng mỏng lên thân kim để bảo vệ zoăng và giúp kim hoạt động trơn tru. Kiểm tra kỹ các lỗ khí trên nắp chụp.
- Hàng tháng: Kiểm tra trực quan zoăng chặn sơn xem có bị chai cứng không. Kiểm tra bộ lọc sơn, siết lại tất cả các khớp nối và ốc vít trên thân súng.
Lau chừi vệ sinh súng phun hằng ngày để tránh bị lỗi
Những sai lầm cần tránh khi vệ sinh (Cảnh báo từ chuyên gia)
- KHÔNG ngâm cả cây súng vào dung môi: Việc này có thể làm hỏng các bộ phận làm kín bằng cao su như zoăng, van, khiến súng bị rò rỉ và hỏng hóc nghiêm trọng.
- HẠN CHẾ tháo béc phun khi không cần thiết: Việc tháo lắp béc phun thường xuyên có thể làm lờn ren, dẫn đến lỗi súng bị giật do hở khí. Chỉ tháo khi thực sự cần vệ sinh sâu.
Combo sản phẩm súng phun sơn và sơn ASIA
Khi nào bạn nên gọi thợ? Dấu hiệu cần sự trợ giúp chuyên nghiệp
Không phải lỗi nào cũng có thể tự sửa tại nhà. Việc cố gắng khắc phục các sự cố phức tạp có thể làm thiết bị hỏng nặng hơn. Hãy tìm đến dịch vụ sửa chữa chuyên nghiệp nếu bạn gặp phải các dấu hiệu sau:
- Đã thử tất cả các bước trên nhưng súng vẫn không hoạt động.
- Các chân ren trên thân súng hoặc đầu béc đã bị “lờn” nặng.
- Các bộ phận điều chỉnh bị gãy, vỡ hoặc không còn tác dụng.
- Súng bị rơi, va đập mạnh và có dấu hiệu biến dạng.
Nếu bạn gặp phải những vấn đề trên, hãy liên hệ với đội ngũ kỹ thuật của ASIA QATA để được hỗ trợ chuyên nghiệp và cung cấp linh kiện chính hãng, đảm bảo súng phun sơn của bạn được phục hồi về trạng thái hoạt động tốt nhất.