Quy Trình Sơn PU Cho Gỗ Công Nghiệp Chuẩn Kỹ Thuật Từ Chuyên Gia

Trong ngành sản xuất nội thất, việc tạo ra một bề mặt sơn PU hoàn hảo trên gỗ công nghiệp không chỉ là yêu cầu về thẩm mỹ mà còn là thước đo tay nghề và sự chuyên nghiệp. Một quy trình sơn PU chuẩn không chỉ mang lại vẻ đẹp sang trọng, bền bỉ cho sản phẩm mà còn giúp tối ưu hóa chi phí vật tư và thời gian thi công.

Bài viết này sẽ là một bài hướng dẫn chi tiết đến từ chuyên gia của ASIA QATA, đi sâu vào từng bước trong quy trình sơn PU cho gỗ công nghiệp theo tiêu chuẩn xưởng sản xuất, từ kiến thức nền tảng, công thức pha chế “vàng” cho đến các giải pháp xử lý lỗi thường gặp mà bất kỳ người thợ nào cũng cần nắm vững.

Sơn PU là gì và tại sao lại là tiêu chuẩn cho đồ gỗ cao cấp? Quy trình sơn PU ra sao?

Sơn PU (Polyurethane) là một loại polymer hiệu suất cao, được dùng để tạo một lớp màng bảo vệ và hoàn thiện bề mặt gỗ. Nhờ các đặc tính vượt trội về độ cứng, độ bóng, khả năng chống trầy xước và chống ẩm, sơn PU đã trở thành tiêu chuẩn vàng cho các sản phẩm nội thất gỗ công nghiệp và tự nhiên cao cấp, thay thế cho các phương pháp truyền thống như đánh vecni.  

>>> Tham khảo thêm sản phẩm: Các loại keo phun dán đa năng ASIA <<<

Phân biệt các thành phần trong hệ thống sơn PU: Sơn lót, Sơn màu, và Sơn bóng

Một hệ thống sơn PU hoàn chỉnh trong quy trình sơn PU không phải là một sản phẩm đơn lẻ mà bao gồm 3 thành phần chính:

• Sơn lót: Là lớp sơn đầu tiên, có nhiệm vụ làm phẳng bề mặt, lấp đầy các tim gỗ, che khuyết điểm và tạo lớp nền tăng cường độ bám dính cho các lớp sơn sau.
• Sơn màu: Có chức năng tạo màu sắc thẩm mỹ cho sản phẩm theo yêu cầu thiết kế. Đây là thành phần quyết định vẻ đẹp của sản phẩm cuối cùng.
• Sơn bóng (Sơn phủ): Là lớp sơn hoàn thiện cuối cùng, tạo ra một lớp màng bảo vệ trong suốt, quyết định độ bóng hoặc mờ và cung cấp khả năng chống trầy xước, chống thấm nước, chống tia UV.

So sánh nhanh Sơn PU 1K và 2K: Khi nào nên dùng loại nào cho quy trình sơn PU?

• Sơn PU 1K (Một thành phần): Dễ sử dụng, không cần pha chất đóng rắn. Phù hợp cho các sản phẩm nội thất không yêu cầu khả năng chịu va đập và mài mòn cao. Tuy nhiên, độ cứng và khả năng kháng dung môi kém hơn 2K. 
• Sơn PU 2K (Hai thành phần): Gồm sơn và chất đóng rắn, phản ứng hóa học với nhau để tạo màng sơn siêu bền. Sơn PU 2K có độ cứng, độ bóng và khả năng chống chịu vượt trội, là lựa chọn hàng đầu cho các sản phẩm cao cấp, tủ bếp, mặt bàn và cả đồ ngoại thất.

Chuẩn Bị Bề Mặt Gỗ Công Nghiệp

Đây là công đoạn quan trọng nhất, quyết định đến 80% chất lượng và độ bền của lớp sơn. Một bề mặt được chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ đảm bảo độ bám dính tối đa và tính thẩm mỹ cao nhất.

Kỹ thuật chà nhám đúng cách (Chọn giấy nhám P240 cho gỗ thô, P320-P400 cho xả lót)

Chà nhám giúp làm phẳng bề mặt và tạo ra các vết xước vi mô để sơn bám dính tốt hơn. Luôn chà theo chiều của thớ gỗ để tránh làm xước bề mặt.

• Bề mặt gỗ thô: Sử dụng giấy nhám P240 để làm phẳng và loại bỏ các khuyết điểm lớn. 
• Xả nhám giữa các lớp sơn lót: Dùng giấy nhám mịn hơn như P320 đến P400 để tạo độ mịn mà không làm hỏng lớp lót đã khô.

Kỹ thuật bả bột (lấp tim gỗ): Bí quyết tạo bề mặt phẳng tuyệt đối

Bột trét gỗ (Wood Mastic) được dùng để lấp đầy các khuyết tật như lỗ đinh, mắt gỗ, vết nứt, tạo ra một bề mặt phẳng tuyệt đối trước khi sơn lót. Bỏ qua bước này sẽ khiến việc sơn lót tốn nhiều vật tư hơn và bề mặt cuối cùng không thể đạt được độ căng mịn.

Vệ sinh bề mặt: Bước nhỏ nhưng quyết định độ bám dính của toàn bộ lớp sơn

Sau khi chà nhám và bả bột, bề mặt phải được làm sạch hoàn toàn bụi bẩn. Bụi còn sót lại sẽ ngăn cản sơn bám dính, là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng bong tróc hoặc phồng rộp sau này. Sử dụng khí nén để thổi sạch bụi, sau đó lau lại bằng vải sạch, mềm.  

 

>>> Xem ngay: Bài viết hướng dẫn chi tiết, toàn tập về sơn gỗ <<< 

Công Thức “Vàng” và Kỹ Thuật Pha Sơn PU Chuẩn Xác Như Chuyên Gia

Pha sơn đúng tỷ lệ là yếu tố then chốt để đảm bảo màng sơn có chất lượng tốt nhất. Các công thức dưới đây là tiêu chuẩn được áp dụng rộng rãi trong các xưởng sản xuất chuyên nghiệp.

Bảng tỷ lệ pha sơn PU tiêu chuẩn cho thợ chuyên nghiệp

Loại Sơn	Tỷ Lệ Pha (Sơn : Cứng : Xăng)	Ghi Chú
Sơn Lót	2 : 1 : 3	Tỷ lệ xăng có thể gia giảm để điều chỉnh tốc độ bay hơi.
Sơn Màu	1 (Cứng) : 5 (Xăng) + Tinh Màu	Lượng tinh màu được thêm từ từ cho đến khi đạt sắc độ mong muốn.
Sơn Bóng	2 (Bóng) : 1 (Cứng) + Xăng	Lượng xăng gia giảm để điều chỉnh độ bóng/mờ.

Mẹo pha các màu phức tạp

Cách pha sơn PU màu óc chó

Để tạo ra màu óc chó chuẩn, bạn cần kết hợp tinh màu nâu và vàng. Quy trình pha màu nên bắt đầu bằng việc cho tông màu nhạt (vàng) vào trước, sau đó từ từ thêm tông màu đậm (nâu) để dễ kiểm soát sắc độ. Việc này giúp tránh tình trạng màu bị quá tối hoặc lệch tông. Ngoài ra, có thể bổ sung một lượng nhỏ màu đen để tăng chiều sâu và độ sang trọng cho màu sắc cuối cùng.

Cách pha sơn PU màu cánh gián

Màu cánh gián có thể được pha bằng cách sử dụng tinh màu nâu kết hợp với xám, hoặc phối hợp bộ ba màu gồm nâu, đỏ, và vàng đất. Tỷ lệ pha trộn giữa các màu sẽ quyết định sắc độ và độ ấm của màu cánh gián. Cần điều chỉnh cẩn thận để đạt được màu sắc hài hòa, phù hợp với từng loại gỗ và phong cách nội thất mong muốn.

Kỹ thuật “gia giảm” dung môi (xăng) theo thời tiết (nồm ẩm, nắng gắt)

Một người thợ kinh nghiệm sẽ biết cách điều chỉnh tỷ lệ dung môi để kiểm soát quá trình khô của sơn. Khi trời nồm ẩm, cần giảm bớt dung môi. Ngược lại, khi trời nắng gắt, nên dùng dung môi bay hơi chậm hơn một chút để màng sơn có đủ thời gian dàn trải đều.

Quy trình sơn PU 6 bước chuẩn kỹ thuật từ chuyên gia

Đây là quy trình tiêu chuẩn vàng giúp tạo ra sản phẩm sơn PU đạt chất lượng cao, đảm bảo cả về thẩm mỹ lẫn độ bền. Kỹ thuật “2 lót – 2 màu” được áp dụng nhằm tối ưu hóa độ mịn, độ sâu màu và khả năng bảo vệ bề mặt gỗ.

Bước 1: Xử lý bề mặt – Nền tảng quan trọng nhất

Trước khi tiến hành sơn, cần thực hiện chà nhám, bả bột và vệ sinh kỹ lưỡng bề mặt gỗ. Đây là bước nền tảng giúp lớp sơn bám chắc và đều màu, đồng thời loại bỏ các khuyết điểm như xơ gỗ, bụi bẩn hay vết nứt nhỏ.

Bước 2: Sơn lót lần 1 – Tạo lớp màng liên kết ban đầu

Phun lớp sơn lót đầu tiên đã pha theo tỷ lệ chuẩn. Lớp này có tác dụng thâm nhập sâu vào gỗ, tạo độ kết dính cho các lớp sơn tiếp theo. Sau khi phun, cần chờ khô tối thiểu 25–30 phút để đảm bảo hiệu quả liên kết.

Bước 3: Xả nhám và sơn lót lần 2 – Bí quyết tạo độ mịn tuyệt đối

Khi lớp lót đầu tiên khô, các xơ gỗ sẽ nổi lên. Dùng giấy nhám mịn (P320) xả nhẹ nhàng để làm phẳng bề mặt. Sau đó, phun lớp sơn lót thứ hai để hoàn thiện nền. Bước này quyết định độ mịn và độ phẳng của sản phẩm sau cùng.

Bước 4: Phun màu 2 lần – Đảm bảo độ sâu và đồng đều màu sắc

Áp dụng kỹ thuật phun màu hai lần:

Lần 1: Phun khoảng 90% lượng màu để tạo lớp nền.

Lần 2: Sau 10–15 phút, phun tiếp để hoàn thiện 100% màu sắc, tập trung dặm vá những vùng chưa đều.

Kỹ thuật này giúp màu sắc sâu hơn, đều hơn và tăng tính thẩm mỹ.

Bước 5: Phun bóng hoặc phun mờ – Tạo lớp bảo vệ và hoàn thiện thẩm mỹ

Đây là lớp sơn cuối cùng, có tác dụng bảo vệ bề mặt và quyết định độ bóng hoặc mờ của sản phẩm. Cần đảm bảo lớp màu đã khô hoàn toàn trước khi phun bóng để tránh hiện tượng loang màu hoặc mất độ trong suốt.

Bước 6: Bảo quản và đóng gói – Đảm bảo độ ổn định của màng sơn

Sau khi hoàn thiện, sản phẩm cần được đặt ở nơi sạch sẽ, không bụi bẩn trong vòng 12–24 tiếng để lớp sơn ổn định và đạt độ cứng tối đa. Sau thời gian này, sản phẩm có thể được đóng gói và vận chuyển.

Giải Pháp Chuyên Biệt Cho Từng Loại Gỗ Công Nghiệp

Mỗi loại gỗ công nghiệp có đặc tính riêng, đòi hỏi những kỹ thuật xử lý khác nhau để đạt hiệu quả sơn tốt nhất. Để làm đúng quy trình sơn PU trước hết bạn cần nên 

Kỹ thuật sơn gỗ MDF: Bí quyết xử lý cạnh ván chống thấm và chống “rút” sơn

Thách thức lớn nhất khi sơn MDF là phần cạnh ván sau khi cắt có cấu trúc xốp, hút sơn rất mạnh. Để khắc phục, cần phải “bịt kín” và làm cứng cạnh ván bằng một lớp sơn men chống thấm hoặc sơn lót đặc biệt trước khi sơn các lớp tiếp theo. Kỹ thuật này đảm bảo cạnh ván không bị “rút” sơn và phồng rộp, tạo ra bề mặt hoàn thiện đồng đều.

Kỹ thuật sơn trên gỗ Veneer: Cách chà nhám và phun sơn để làm nổi bật vân gỗ tự nhiên

Veneer là lớp gỗ tự nhiên lạng mỏng, do đó việc sơn PU nhằm mục đích bảo vệ và làm nổi bật vẻ đẹp của vân gỗ. Quá trình chà nhám phải thực hiện cực kỳ nhẹ nhàng bằng giấy nhám mịn để tránh làm thủng hoặc “cháy” lớp Veneer. Có thể sử dụng kỹ thuật lau màu (stain) trước khi sơn lót để làm vân gỗ trở nên sắc nét hơn.  

 

Hướng Dẫn Chẩn Đoán và Khắc Phục Các Lỗi Sơn PU Thường Gặp

Ngay cả thợ sơn kinh nghiệm cũng có thể gặp sự cố. Việc nhận biết đúng nguyên nhân và có giải pháp khắc phục kịp thời sẽ giúp tiết kiệm chi phí và đảm bảo chất lượng. Trong quy trình sơn PU cũng cần nên tìm hiểu về các lỗi để dự phòng phương án khắc phục.

Hiện tượng lỗi	Nguyên nhân gốc rễ	Giải pháp khắc phục
Bề mặt nổi rôm, bong bóng li ti	– Pha thừa chất đóng rắn. – Phun sơn quá dày. – Thời gian nghỉ giữa các lớp quá ngắn.	Chờ sơn khô hoàn toàn, dùng giấy nhám mịn chà phẳng vùng bị lỗi, vệ sinh sạch và sơn lại một lớp mỏng hơn.
Sơn bị chảy trên bề mặt thẳng đứng	– Sơn pha quá lỏng (thừa dung môi). – Phun một lớp sơn quá dày. – Di chuyển súng phun quá chậm.	Nếu sơn còn ướt, dùng cọ quét nhẹ để dàn đều. Nếu đã khô, phải chà nhám toàn bộ phần bị chảy cho phẳng rồi sơn lại.
Bề mặt sần sùi như vỏ cam (da cam)	– Dùng dung môi bay hơi quá nhanh. – Áp lực hơi của súng phun quá thấp. – Nhiệt độ phòng sơn quá cao.	Chà nhám bề mặt cho phẳng mịn và sơn lại. Điều chỉnh lại súng phun và sử dụng dung môi bay hơi chậm hơn.
Màng sơn bị mờ, mốc khi trời nồm ẩm	– Hơi nước trong không khí ngưng tụ trên bề mặt sơn ướt và bị kẹt lại trong màng sơn.	Sử dụng dung môi bay hơi chậm hơn hoặc thêm chất chống mốc. Nếu lỗi đã xảy ra, thử phun một lớp dung môi mỏng lên bề mặt để hòa tan lại lớp sơn.
Sơn không khô hoặc khô rất chậm	– Pha thiếu hoặc sai chất đóng rắn. – Dung môi bị lẫn nước. – Nhiệt độ thi công quá thấp.	Đây là lỗi nghiêm trọng, phải cạo bỏ hoàn toàn lớp sơn hỏng, vệ sinh lại bề mặt và thi công lại từ đầu.

Có thể bạn quan tâm: Hướng dẫn cách tẩy sơn PU trên gỗ nhanh chóng và an toàn tại nhà, ai cũng làm được

Hướng Dẫn Căn Chỉnh và Sử Dụng Súng Phun Sơn

Súng phun sơn là công cụ quyết định độ láng mịn và đồng đều của bề mặt sơn. Trong quy trình sơn PU sử dụng súng phun sơn để tối ưu thời gian thi công.

Giải mã 3 nút điều chỉnh quan trọng: Núm chỉnh hơi, lượng sơn, và độ xòe

• Núm chỉnh hơi: Điều chỉnh lượng khí nén đi vào súng, ảnh hưởng đến mức độ xé tơi sơn.
• Núm chỉnh lượng sơn: Kiểm soát lượng sơn được phun ra nhiều hay ít.
• Núm chỉnh độ xòe: Điều chỉnh hình dạng của tia sơn, từ dạng chụm tròn đến dạng dẹt xòe rộng.  

Kỹ thuật phun sơn đúng cách: Giữ khoảng cách, góc độ và nguyên tắc chồng lớp 50%

Luôn giữ súng phun vuông góc với bề mặt ở khoảng cách 20-25 cm. Di chuyển tay đều và mượt mà. Mỗi đường sơn sau nên chồng lên khoảng 50% đường sơn trước đó để đảm bảo lớp sơn được phủ đồng nhất.  

An Toàn Lao Động và Bảo Vệ Môi Trường 

An toàn là yếu tố tiên quyết trong ngành sơn. Việc tuân thủ các quy định không chỉ bảo vệ sức khỏe mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp.

Trang bị bảo hộ cá nhân (PPE) bắt buộc cho thợ sơn

• Mặt nạ phòng độc: Trong quy trình sơn PU bắt buộc phải sử dụng mặt nạ có phin lọc hữu cơ để chống hít phải hơi dung môi độc hại.
• Kính bảo hộ và găng tay: Ngăn sơn bắn vào mắt và tiếp xúc trực tiếp với da.  

Tầm quan trọng của thông gió và phòng chống cháy nổ trong xưởng sơn

Khu vực thi công phải được thông gió cực tốt. Hơi dung môi rất dễ cháy, do đó cần có biển báo “Cấm lửa – Cấm hút thuốc” và trang bị các phương tiện chữa cháy phù hợp như bình CO2 hoặc bình bột.  

Mẹo khử mùi sơn PU trên sản phẩm mới bằng phương pháp tự nhiên

Có thể sử dụng bã cà phê, lá trà khô, hoặc chanh và muối đặt gần sản phẩm mới sơn để giúp hấp thụ và trung hòa bớt mùi dung môi còn sót lại.